بیشتر کودکان هنگام بیدار شدن از خواب دهان بد بو دارند. این حالت معمولا بعد از خوردن و نوشیدن و تمیز کردن دندان ها از بین میرود. این نوع بوی بد دهان نگران کننده نیست. اما اگر این موضوع در کل روز ادامه داشت. خبر از وجود وضعیتی به نام هالیتوزیس میدهد.
بوی بد دهان (هالیتوزیس) در بین کودکان خردسال و نوپا چیز غیر معمولی نیست و عوامل مختلفی میتواند باعث بروز آن شود. که در ادامه به چند مورد مهم آن اشاره می‌کنیم:

هالیتوزیس چیست ؟

هالیتوزیس یک وضعیت پزشکی است که در آن دهان کودک بطور مداوم بو میدهد که در بسیاری از مواقع در نتیجه عادت های نامناسب مربوط به غذا خوردن و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد میشود. اما، در برخی موارد نادر، ممکن است نشان دهنده ایجاد مشکلات جدی تر برای کودک بوده و لازم است توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
مانند: سینوزیت، آسم، بزرگ شدن لوزه ها، دیابت، نارسایی کلیه، عفونت های معده، مشکلات کبدی و سرطان دهان

علل بوی بد دهان کودک

1-بهداشت دهان ضعیف : باقی مانده غذا پلاک میکروبی بر روی دندان ها و بین دندان ها و همچنین زبان یکی از مهم ترین عوامل ایجاد بوی بد دهان در کودک میباشند. برای رفع آن علاوه بر دو بار مسواک زدن در روز باید بین دندان ها نیز با نخ دندان تمیز شده و روی زبان هم مسواک زده شود.

2- پوسیدگی و عفونت دندان : آبسه دندانی که به دلیل عفونت دندان های پوسیده و تجمع چرک اطراف ریشه دندان بوجود می آید یکی دیگر از عوامل بوی بد دهان کودک میباشد.

3- بیماری های عفونی : از دیگر عوامل بوی بد دهان کودک، ابتلا به بیماری های عفونی، گوارشی و سیستمیک مانند سینوزیت، لوزه های ورم کرده، رفلکس معده، دیابت، مشکلات کبدی و کلیوی میباشد.

4- جسم خارجی در بینی : از آنجا که کودکان کنجکاو میباشند ممکن است جسم خارجی در بینی خود فرو کنند. این جسم در بینی کودک باعث ایجاد عفونت و بوی بد دهان میشود.

5- خشکی دهان : مکیدن انگشت، برخی داروها، کم آبی بدن، و همچنین تنفس دهانی که منجر به خشکی دهان میشوند از دلایل بوی بد دهان هستند. جریان بزاق باعث از بین رفتن باکتری های دهان شده و از بوی بد دهان و پوسیدگی دندان ها جلوگیری میکند.

6- بوی بد زبان : باکتری ها و مواد غذایی اغلب در ناحیه انتهای زبان جمع میشوند. برای از بین بردن بوی بد ناشی از زبان، لازم است سطح آن بطور منظم با استفاده از مسواک تمیز گردد.

7- عفونت مزمن سینوس : در این حالت بوی بد دهان به علت جمع شدن ترشحات و مایعات در حفره های بینی و سینوس ها و حلق است.

8- لوزه های بزرگ : مقداری از مواد غذایی و ترشحات بینی و دهان در حفره های موجود در لوزه های بزرگ گیر می افتند و با تجزیه شدن تدریجی این مواد، بوی بد از دهان استشمام خواهد شد.

9- غذاها و نوشیدنی ها : غذاهای گوناگون و داروها میتوانند باعث بد بو شدن دهان شوند. این نوع بوی بد دهان موقتی بوده و به راحتی با اجتناب از خوردن این غذاها برطرف میشود.
چند نکته که باید به آنها اشاره کنیم:
– مقدار مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین و قنددار کمتر شود.
– تا یک ساعت بعد از خوردن یا نوشیدن هر ماده خوراکی، خصوصا خوراکی های اسیدی (مانند: نوشیدنی های گازدار و آبمیوه ها) دندان ها مسواک زده شوند.

10- ریفلاکس اسیدی معده : یکی از دلایل دیگر ایجاد بوی بد دهان در کودکان مربوط به برگشت اسید معده به حلق است. استشمام بوی اسید از دهان، آروغ زدن، ناراحتی در هنگام خواب، خش خش گلو و ناراحتی در ناحیه شکم پس از غذا خوردن، همگی از نشانه های ریفلاکس اسیدی معده است.

11- مکیدن انگشت : درصورتی که کودک عادت به مکیدن انگشتان خود دارد، والدین می بایست دست های کودک را بطور منظم شستشو دهند تا به این ترتیب از وارد شدن باکتری یا سایر مواد آلاینده به دهان جلوگیری گردد. بطور مشابه، درصورتی که کودک از شیشه شیر استفاده میکند، لازم است سر شیشه بطور منظم شستشو شود.

مهم ترین عوامل ایجاد بوی بد دهان در کودک شامل :

1. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
2. خشکی دهان
3. نفس کشیدن از طریق دهان
4. عفونت (پلاک دندانی، پوسیدگی و زخم های دهانی)
5. بیماری های معده
6. بیماری هایی مانند آلرژی التهاب لوزه یا عفونت سینوسی

 جلوگیری از بوی بد دهان

برای جلوگیری از بوی بد دهان در کودکتان بایستی با مسواک زدن دندان های کودکتان دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یکبار در روز، سلامت دهان و دندان کودک را افزایش دهید. البته فراموش نکنید زبان کودکتان را نیز بشویید.
مراجعه منظم (هر شش ماه یکبار) به متخصص دندانپزشکی کودکان و چکاپ سلامتی دهان و دندان کودکان و استفاده از دهانشویه ضد باکتریایی برای کودکتان در ازای از بین بردن بوی بد دهان موثر خواهد بود.
موارد دیگری همچون غذاهای خاصی که فرزند شما میخورد، عارضه های سینوسی، نفس کشیدن با دهان، وجود جسم خارجی در دهان کودک، مشکلات مربوط به لوزه، مشکلات گوارشی (هلیکوباکتر پیلوری) و یا یک عارضه پزشکی  زمینه ای ممکن است عامل بوی بد دهان کودک باشد.
بنابراین اگر کودک شما در بیشتر اوقات بوی بد دهان دارد و دلیل آن بنابر تشخیص دندانپزشک متخصص مشکلات دهانی و دندانی نیست، حتما به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید تا اطمینان حاصل شود که هیچ عارضه ی پزشکی دیگری باعث بوی بد دهان نشده است.

آیا دهانشویه برای درمان بوی بد دهان کودکان موثر است ؟

بله، استفاده از دهانشویه میتواند به کاهش بوی بد دهان در کودکان کمک کند. دهانشویه‌ های حاوی مواد ضدعفونی‌ کننده مانند کلرهگزیدین یا فلوراید میتوانند باکتری‌ های موجود در دهان را کنترل کرده و بوی بد دهان را کاهش دهند. همچنین، دهانشویه ‌های حاوی عصاره‌ های گیاهی مانند نعناع، آویشن و پوست نارنج هم میتوانند بوی بد دهان را تا حدودی کاهش دهند. اما قبل از استفاده از هر نوع دهانشویه برای کودکان، بهتر است با پزشک یا دندانپزشک خود مشورت کنید.

اگر بعد از مسواک زدن نیز دهان کودک باز هم بوی بدی داشت. علت چیست ؟

بیشتر کودکان روش صحیح مسواک زدن را بلد نیستند. او باید حداقل 2 دقیقه و تمامی سطح دهان و دندان را مسواک بزند. همچنین اگر زبان خود را نشویند ممکن است دچار مشکل بوی بد دهان شوند.

درمان بوی بد دهان کودکان

اگر بوی بد دهان کودکان با دندان درد همراه است، فورا برای ویزیت نزد دندانپزشک کودکان نوبت بگیرید؛ چون میتواند نشانه پوسیدگی دندان باشد. اگر کودک تب هم داشته باشد، احتمال عفونت وجود دارد. پس در اسرع وقت از متخصص‌ های پزشکی یا دندانپزشکی کمک بگیرید.
برای موارد خفیف و گذری احتیاجی به عکس ‌العمل‌های سریع نیست. روش ‌های یادشده برای رفع علت بوی بد دهان کودکان را امتحان کنید و وضعیت را به دقت زیر نظر بگیرید. ببینید آیا وضعیت بهتر میشود یا خیر. اگر بوی بد مزمن است و هیچ‌ یک از این روش ‌ها موثر نیست، آن را با دندانپزشک اطفال در میان بگذارید.