فهرست محتوا
آهن یکی از مواد معدنی بسیار مهم است که تاثیر زیادی بر رشد کودکان میگذارد به همین منظور وقتی وزن کودک دو برابر وزن تولدش میشود قطره آهن تجویز میشود چراکه در این سنین، کم خونی کودکان شروع و با توجه به میزان رشد زیاد آنها، نیاز کودکان به آهن افزایش می‌یابد. قطره آهن انواع مختلفی دارد و به اسامی مختلف به فروش میرسد. همچنین مواد غذایی زیادی وجود دارند که بطور طبیعی غنی از آهن میباشند و به پیشگیری و درمان کم خونی کمک میکنند.
فواید قطره آهن در کودکان
قطره آهن یک مکمل مهم برای بدن است. آهن باعث میشود خون بتواند اکسیژن را به تمامی بدن برساند. کمبود آهن موجب اختلالی به نام کم خونی (آنمی) میشود که موجب خستگی، ضعف، رنگ پریدگی پوست، کوتاهی تنفس، کاهش توانایی تمرکز، سرگیجه و افزایش ضربان قلب میشود.
به کودک خود قطره آهن بدهید زیرا سازمان جهانی بهداشت برای پیشگیری از کمبود آهن و کنترل کم خونی مصرف قطره آهن را در شیرخواران توصیه کرده است، ( مهم ترین عواملی که باعث میشود مادران از دادن قطره آهن به شیرخوار امتناع کنند سیاه شدن و پوسیدگی دندان ها، استفراغ در کودکان و یبوست است. درحالیکه قطره آهن باعث تیره شدن دندان کودکان میشود نه پوسیدگی.)
ضرورت قطره آهن برای کودکان
زمانیکه دندان های کودک بعد از استفاده از قطره آهن سیاه میشوند والدین نباید مصرف قطره آهن را کنار بگذارند و باید از این قطره استفاده نمایند. دلیلش هم این است که بدن انسان برای حیات به ماده معدنی آهن نیاز دارد و از این رو نباید در مصرف قطره آهن برای نوزادان و کودکان کوتاهی شود.
مصرف قطره آهن در نوزادان و کودکان امری ضروری است، زیرا آهن ماده معدنی حیات است و تمام کودکان و نوزادان به آن نیاز دارند. سیاه شدن دندان ها پس از مصرف قطره آهن نباید مانع از مصرف آن در نوزادان و کودکان شود.
توصیه های مهم درمورد قطره آهن
- قطره آهن را به کمک قطره چکان تا حد امکان در انتهای دهان کودک بریزید تا کمترین تماس را با دندان های او داشته باشد.
- برای کودکان بزرگتر میتوان قطره آهن را با آب سیب مخلوط کرد و به کودک آموزش داد تا آن را با کمک نی بنوشد. در این صورت دندان ها تماس کمتری با آهن خواهند داشت.
- بعد از خوردن قطره آهن، دندان های کودک را بلافاصله با آب یا مسواک انگشتی کوچک تمیز کنید.
- گفته میشود ویتامین c باعث جذب بیشتر آهن میشود و لبنیات و چای جذب آهن را کاهش میدهد. بنابراین سعی کنید خوردن این دو همزمان نباشد.
- بهتر است از شیر دادن به کودک بلافاصله پس از خوردن قطره آهن پرهیز شود.
- متخصصان توصیه میکنند مصرف قطره آهن تا حدود دو سالگی ادامه یابد و پس از آن هم در برنامه غذایی کودکان غذاهای حاوی آهن را بگنجانیم تا نیاز آنها به این عنصر ضروری تامین شود.
- با مصرف مواد غذایی همچون سبزی های تیره مانند اسفناج، حبوباتی نظیر لوبیا و عدس، تخم مرغ، زردآلو وانجیر خشک و گوشت قرمز و ماهی میتوان تا حد زیادی از خطر فقر آهن در کودکان و بزرگسالان پیشگیری کرد.
چرا قطره آهن باعث سیاه شدن دندان های کودکان میشود ؟
قطره آهن حاوی یونی رنگی است که میتواند در بزاق حل شود و با رسوب و جذب سطحی روی دندان باعث ایجاد رنگ قهوه ای یا سیاه در سطح دندان و خط لثه شود.
بعد از قطره آهن میتوان به کودک شیر داد ؟
بعد از خوراندن قطره آهن، بلافاصله به کودک شیر ندهید چون جذب آهن را به تاخیر می اندازد.
آیا قطره آهن باعث پوسیدگی دندان میشود ؟
- از آنجایی که کودکان در سن ۶ ماهگی تا ۲ سالگی بیشتر دچار کمبود آهن میشوند، در این سن مصرف آهن برای آنها ضروری است. آهن برای رشد کودکان بخصوص هوش آنها بسیار مهم است.
- برخی از والدین از ترس اینکه آهن باعث پوسیدگی دندان کودکشان میشود از مصرف آن صرف نظر میکنند. اما آهن به دلیل یون های رنگی که دارد تنها باعث تغییر رنگ دندان ها میشود و نه پوسیدگی دندان
- برای پیشگیری از تغییر رنگ میتوانید قطره چکان آهن را در خلفی ترین قسمت دهان بریزید تا بلافاصله بلعیده شود و در دهان بافی نماند. همچنین میتوانید با یک پارچه تمیز و مرطوب دندان ها تمیز کنید. و یا قطره را با آبمیوه مانند آب سیب به کودک بدهید.
تغییر رنگ به علت قطره آهن
تغییر رنگ به علت پوسیدگی
مصرف این قطره باید از چند سالگی شروع شود ؟
از آنجاکه در دوران جنینی، هموگلوبین بدن از طریق خون مادر تامین میشود و ذخیره آن تا 6 ماهگی در بدن کودک باقی میماند؛ پزشکان، زمان لزوم استفاده از قطره آهن را از 6 ماهگی تا 24 ماهگی میدانند.
آیا قطره آهن دندان کودکان را سیاه میکند ؟
آهن یکی از عناصر مورد نیاز در ترکیب غذایی شیر خواران و کودکان است و آنها برای رشد بافت های بدن به آن نیاز دارند. آهن در خونسازی و تشکیل گلبول های قرمز خون نقش دارد. آهن موجود در شیر مادر
4-6 ماه اول زندگی نیازهای کودک را برآورده میکند اما از 6 ماهگی به بعد نیاز به آهن در کودکان بطور قابل ملاحضه ای افزایش می یابد و آهن شیر مادر به تنهایی مقدار مورد نیاز را تامین نخواهد کرد چنانچه مقدار آهن جذب شده برای تامین نیاز های روزانه کافی نباشد و استمرار داشته باشد کم خونی ناشی از فقر آهن ایجاد خواهد شد.
یکی از راه های جبران کمبود استفاده از ترکیبات خوراکی آهن مانند قطره ها و شربت های خوراکی حاوی آهن است. اما باید به این نکته توجه کرد که مصرف چنین ترکیباتی مشکلاتی نیز به همراه دارد که میتوان به مزه نامطلوب آنها برای کودکان و تغییر رنگ سیاه بر روی دندان ها بدنبال مصرف آنها اشاره نمود. این تغییر رنگ در نواحی دکلسیفیه و گچی دندان ها بیشتر مشهود خواهد شد.
بهتر است والدین عزیز به منظور کاهش تغییر رنگ دندان ها که ناشی از مصرف قطره آهن است به چند نکته توجه کنند:
– والدین بایستی دندان های کودکان را قبل و خصوصا بعد از مصرف قطره آهن تمیز کنند.
– بهتر است که قطره آهن در قسمت عقب دهان ریخته شود.
– بهتر است از قطره چکان برای اینکار استفاده بکنیم.
والدین با رعایت چنین نکاتی میتوانند میزان رنگ سیاه ناشی از مصرف قطره آهن دندان کودکشان را کاهش دهند اما بایستی به این نکته توجه کرد که مراجعه مرتب هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک جهت معاینه دندان های کودکان بسیار لازم و ضروری بنظر میرسد تا بدین وسیله از سلامت دهان و دندان کودکان اطمینان کافی پیدا کنند.
پیشگیری از سیاه شدن دندان با قطره آهن
برای پیشگیری از سیاه شدن دندان اقدامات زیر توصیه میشود.
- ریختن قطره آهن انتهای دهان
- مصرف آب با لیوان، بعد از خوردن قطره آهن (درمورد مصرف آبمیوه های حاوی ویتامین C مانند آب پرتقال اختلاف نظر وجود دارد)
- تمیز کردن سطح جلو و عقب دندان ها با پنبه یا پارچه خیس
- مسواک انگشتی
بهترین قطره آهن برای کودکان
انواع مختلفی از قطره آهن در بازار وجود دارند. بعضی از این قطره ها ایرانی و بعضی دیگر خارجی با برندهای متفاوت، هستند. مصرف این قطره های آهن منجر به ایجاد تغییر رنگ هایی متمایل به سیاه، روی دندان کودکان میشوند. شدت تغییر رنگ دندان کودکان بسته به نوع قطره ی آهن مصرفی و شرکت تولید کننده ی آن، متفاوت است.
توجه داشته باشید، هیچ قطره ی آهنی وجود ندارد که منجر به تغییر رنگ و تیرگی دندان های کودکان نشود. منتها این مسئله نباید باعث قطع مصرف قطره آهن توسط کودکان شود. ما به هیچ عنوان حق قطع مصرف قطره ی آهن دلبندمان را نداریم. بلکه لازم است به دنبال یافتن راهکارهایی برای به حداقل رساندن میزان رسوب و جرم های قطره ی آهن روی دندان کودکان و پوسیدگی های ناشی از آن باشیم.
رعایت بهداشت دهان و دندان بصورت منظم، پارامتر مهمی در کنترل و کاهش جرم ها و تغییر رنگ دندان کودکان ناشی از قطره آهن، میباشد.
اهمیت قطره آهن در سلامت کودکان
آهن نقش مهمی در رساندن اکسیژن به سلول های بدن دارد و کمبود آن در رژیم غذایی کودک منجر به عوارضی میشود:
عوارض کمبود آهن
- کمبود رشد طبیعی
- کاهش بهره هوشی
- کاهش قدرت یادگیری
- کاهش قدرت تمرکز
- کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری ها
- خستگی زودرس
- احساس ضعف و بی حالی
- کم اشتهایی
استفاده از قطره آهن یکی از راه های تامین آهن بدن کودک است.
