در حالت کلی تغییر رنگ دندان ها دارای دلایلی متعددی میباشد، مانند : بیماری و مشکلات مادرزادی، دلایل سیستمیک و هورمونی، عادات رفتاری یا غذایی نامناسب و مصرف برخی داروها دارد که در ادامه مطلب کامل به آن می‌پردازیم.
لکه های ایجاد شده در دندان به دو دسته تغییر رنگ سطحی یا خارجی دندان و تغییر رنگ داخلی دندان تقسیم میشوند. در تغییر رنگ خارجی علت تغییر رنگ بر اثر عوامل خارجی مانند نوشیدنی ها، داروها، بعضی از غذا ها و مواردی از این قبیل ایجاد میشود که چون بر روی سطحی ترین لایه دندان به وجود آمده به راحتی قابل درمان است، ولی تغییر رنگ داخلی که در لایه های درونی دندان ایجاد شده به مراتب از بین بردن آن دشوارتر است، در ادامه علت تغییر رنگ دندان در کودکان و درمان توسط متخصص دندانپزشکی اطفال را بررسی خواهیم کرد.

علل تغییر رنگ دندان های شیری

تغییر رنگ دندان دلایل مختلفی دارد که این تغییر رنگ نشانه بروز یک مشکل خاص است.

1- یکی از اصلی ترین دلایل تغییر رنگ دندان در کودکان، صحیح مسواک نزدن آنهاست که این اتفاق سبب تجمع باکتری ها در دهان شده و در نتیجه باعث پوسیدگی دندان کودکان میشود.

2- مصرف نوشابه های گازدار و آبمیوه های دارای قند نیز باعث پوسیدگی دندان میشود، همچنین اگر پستانک نوزادان را به مایعات شیرین مانند عسل آغشته کنید سبب ایجاد پوسیدگی در دهان شده و احتمال تغییر رنگ در دندان هایشان را افزایش میدهد.

3- مصرف بعضی از داروها نیز باعث تغییر رنگ دندان در کودکان میشود.
داروهای تتراسایکیلین و بعضی از آنتی بیوتیک ها که اگر توسط مادران باردار مصرف شوند سبب تغییر رنگ دندان در کودکان میشود حتی اگر توسط کودک استفاده نشود.
برخی بیماری های مادر زادی مانند نقص تشکیل مینای دندان، باعث میشود فرو رفتگی ها و شیارهایی روی دندان ایجاد شود که در نتیجه باعث زرد یا قهوه ای شدن دندان میشود.

4- ضربه خوردن یا شکستگی دندان باعث میشود به اعصاب یا عروق خونی  دندان صدمه وارد شود و با گذشت زمان ممکن است دندان به رنگ خاکستری تغییر پیدا کند.

5- استفاده مداوم از مواد غذایی دارای رنگدانه نیز رنگ اصلی دندان را تغییر میدهند.

چه عواملی باعث تغییر رنگ دندان در نوزادان و کودکان نوپا میشود ؟

داروها: تعدادی از داروهای خاص میتواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود. بعضی از داروها مانند تتراسایکلین اگر در دوران بارداری توسط مادر مصرف شود، ممکن است خطر تغییر رنگ دندان های نوزاد را به همراه داشته باشد. بر اساس مشاهدات، تتراسایکلین باعث تغییر رنگ قهوه ای دندان های کودک خردسال میشود حتی اگر توسط خود کودک مصرف نشده باشد.
در نوزادانی که از مکمل های آهن استفاده میکنند نیز تغییر رنگ مشکی بر روی دندان ها ایجاد میشود.
داروی گلی بنکلامید (گلیبورید) که برای درمان دیابت استفاده میشود نیز ممکن است باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی دندان شود.

نقایص رشدی: نقایص مادرزادی دندان میتواند باعث تغییر رنگ دندان شود. به عنوان نمونه میتوان به بیماری نقص تشکیل مینای دندان (imperfect amelonesis) که یک ناهنجاری ارثی است و به هیپولازی یا نقص مینای دندان نیز شناخته میشود. نام برد. از علائم این بیماری میتوان به وجود فرو رفتگی ها، شیارهای عمیق و لکه های زرد یا قهوه ای در سطح دندان اشاره کرد.

مسواک زدن نامناسب: مسواک زدن نامناسب یکی از دلایل اصلی بوجود آمدن مشکلات دندانی است که باعث تجمع پلاک و ایجاد پوسیدگی میشود. همچنین باعث افزایش تعداد باکتری ها در داخل دهان شده که ممکن است منجر به تغییر رنگ دندان ها شود.

آبمیوه های دارای قند: مصرف زیاد قند، احتمال پوسیدگی دندان را افزایش میدهد. پوسیدگی ممکن است باعث تغییر رنگ دندان به خاکستری یا مشکی شود. همچنین آغشته کردن پستانک به مایعات شیرین یا عسل نیز باعث افزایش تعداد میکروب ها شده بنابراین احتمال تغییر رنگ دندان ها را افزایش میدهد.

رژیم غذایی نامناسب: مواد غذایی با تراکم رنگ بالا مانند تمشک، شاه توت، بلوبری، لبو، انگور و …، به دلیل وجود رنگدانه های زیاد داخل آنها ممکن است باعث تغییر رنگ دندان شوند.

علت تغییر رنگ دندان کودک

• وارد آمدن ضربه به دندان کودک
• عفونت دندان
• مصرف قطره آهن
• مسواک نزدن مناسب
• ایجاد پلاک
• مشکل ژنتیک
• مصرف بیش از حد فلوراید
• ابتلا به یرقان
• مصرف دارو توسط مادر در دوران بارداری
• هپاتیت نوزادی، و برخی از انواع بیماری های قلبی

بنابراین عوامل خیلی زیادی در تغییر رنگ و سلامت دندان کودک تاثیر دارد، به همین دلیل ضروری است که بعد از در آمدن اولین دندان از حدود 6 ماهگی، بطور منظم وضعیت دهان و دندان کودک توسط دندانپزشک اطفال بررسی شود.

پیشگیری از تغییر رنگ دندان در کودکان

1- حداقل 2 بار در روز دندان های کودک خود را مسواک بزنید (از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید )

2- در سنین نوزادی و قبل از رویش دندان، لثه و دهان کودک را با گاز استریل تمیز کنید.

3- تا حد امکان از دادن مایعات شیرین به کودک خودداری کنید.

4- عده ای فکر میکنند معاینات پزشکی فقط مخصوص بزرگسالان است اما اینطور نیست، ما به شما توصیه می کنیم با رویش اولین دندان کودک، به صورت منظم و برای معاینه و چکاپ به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه کنید.

5-  همانطور که گفته ایم استفاده از برخی مکمل ها باعث تغییر رنگ دندان در کودکان و یا باعث ایجاد لکه زرد روی دندان دائمی کودکان میشود، ما به شما توصیه می کنیم در صورت مشاهده چنین مشکلی بعد از هر با مصرف داروها شستشویی دهان را برای کودک خود تبدیل به عادت کنید.

6- در برنامه غذایی کودک خود به مقدار کافی کلسیم و ویتامین D قرار دهید.

7- قبل از خواب برای خواباندن کودک به او شیر ندهید چون اینکار باعث تجمع باکتری ها در دهان شده و در نتیجه باعث پوسیدگی و تغییر رنگ دندان میشود.

درمان تغییر رنگ دندان کودکان

همانطور که در ابتدای متن گفته شد تغییر رنگ در دندان کودکان انواع و منشاهای مختلفی دارد و برای درمان آن ابتدا باید به متخصص دندانپزشکی اطفال مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود تا درمان مناسب صورت گیرد. اگر علت تغییر رنگ بر اثر موارد خارجی باشد با جرم گیری و راه های ساده درمان میشود. اگر علت نارنجی شدن دندان کودک منشا داخلی داشته باشد باید با توجه به سن و شرایط متناسب کودک درمان مورد نیاز صورت گیرد.