فهرست محتوا
پوسیدگی دندان شیری از رایج ترین مشکلات کودکان است. در این مشکل دندان های شیری کودک دچار پوسیدگی میشوند. اگر این پوسیدگی ها برطرف نشوند، نه تنها ظاهر ناخوشایندی را برای کودک به همراه دارند، بلکه باعث مشکلات تغذیه ای نیز میشوند.
این مشکلات بسیار شایع بوده و در بسیاری از کودکان اتفاق می‌افتد. درمان آن نیز به دلیل سن پایین کودک هم برای دندانپزشک و هم برای والدین بسیار دشوار است. به همین دلیل قبل از بروز این نوع مشکلات بهتر است مراقبت ها لازم را انجام داده تا از پوسیدگی و مشکلات ناشی از آن جلوگیری شود.
بهترین راه برای جلوگیری از خرابی دندان کودکان این است که از زمان رویش اولین دندان شیری به طور مرتب کودک را نزد دندانپزشک کودکان برده و وضعیت دندان های او را بررسی کنید. در این صورت از بروز مشکل به سرعت مطلع شده و میتوان از شدت بیشتر آن جلوگیری و برای درمان اقدام کنید.
علت های اصلی پوسیدگی دندان در کودکان
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- مصرف بیش از اندازه مواد شیرین و کربوهیدرات ها
- خوردن و خواباندن کودک با شیشه شیر خشک یا آبمیوه
- عدم مراجعه به موقع به دندانپزشک کودکان و چکاپ دندان ها
- منطقه جغرافیایی و نوشیدن آب بدون فلوراید یا حاوی مقادیر کم از فلوراید
- ژنتیک
- افرادی که دارای مقدار بزاق کمتر از حد معمول هستن
- انتقال بزاق آلوده از والدین یا سایرین به دهان کودک
- تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری
راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان
مانند هر بیماری دیگر، بهترین کار پیشگیری از پوسیدگی دندان است. چراکه هم آسان تر و کم هزینه تر است و هم کودک کمتر اذیت میشود. بهترین کارها عبارتند از:
1- مراقبت های دندانی مادر در دوران بارداری
2- عدم استفاده از قاشق یکسان بین نوزاد و بقیه کودکان
3- انتخاب شیر خشک مناسب
4- تمیز کردن دندان و لثه از همان ابتدای رویش دندان نوزاد
5- جلوگیری از خواباندن کودک با شیشه شیر به صورت مداوم
6- تشویق کودک به مسواک زدن
7- اجتناب از خوراندن آبمیوه، نوشابه و شیر طعم دار به میزان زیاد به کودک
8- مصرف آب حاوی فلوراید
9- تشویق کودک به نوشیدن شیر یا آب با استفاده از لیوان از سن 12 تا 15 ماهگی
10- محدود کردن مصرف غذاهای شیرین و چسبناک مانند آدامس، چیپس، آبنبات و…
11- مراجعه به دندانپزشک کودکان تا قبل از یک سالگی
12- نخ کشیدن دندان های کودک پس از 2 سالگی
13- استفاده از ظروف غذا و شیشه شیر مخصوص کودک برای جلوگیری انتقال بزاق آلوده به دهان کودک
پوسیدگی های دندانی در کدام دندان ها گسترش بیشتری پیدا می‌یابند ؟
پوسیدگی های دندانی به علت حمله های باکتریایی ایجاد میشوند. و این در حالی است که باکتری ها بین دندان های شیری و دندان های دائمی تفاوتی نمیگذارند و هیچ کدام را بر دیگری ترجیح نمیدهند.
مهم ترین عامل پوسیدگی دندان کودک
- استفاده از نوشیدنی ها یا مواد خوراکی قندی
- وجود پوسیدگی دندانی فعال در دهان والدین
- عدم استفاده از خمیردندان فلوراید
- مصرف شیر در زمان خواب کودک
- عدم مراجعه به دندانپزشک تا قبل از یکسالگی
- وجود نقایص تکاملی بر روی دندان ها
- کمبود آگاهی والدین
- عدم چکاپ های منظم
- عدم رعایت بهداشت بطور منظم
عدم درمان پوسیدگی دندان شیری
عدم درمان به موقع میتواند سبب گسترش عفونت و در نهایت از دست دادن دندان شیری شود. کودکی که دچار پوسیدگی دندان شیری شده است، به دلیل دردی که دارد، ممکن است در غذا خوردن هم دچار مشکل شود و به همین دلیل با کمبود مواد غذایی مورد نیاز رشد خود درگیر باشد.
دندان های شیری از فضاهای دندان های اصلی تا زمان رویش کامل حفظ و حراست میکنند. اگر دندان شیری زودتر از زمان مناسب بیفتد یا از دست برود، فضای این دندان توسط دندان های مجاور اشغال میشود و زمانی که لازم است دندان های دائمی رویش پیدا کنند، ممکن است به همین دلیل فضا کافی را برای بیرون آمدن از استخوان فک نداشته باشند و همین موضوع میتواند سبب ایجاد نامرتبی های دندانی شود.
در ادامه باید خاطر نشان کرد که هرچی دندان های شیری کودک سالم تر باشند و کمتر دچار پوسیدگی شوند، امکان داشتن دندان های دائمی سالم و زیبا بیشتر است.
کودکانی که دچار پوسیدگی دندان شیری خود هستند معمولا در بزرگسالی هم گرفتار پوسیدگی های شدید هستند.
پوسیدگی دندان کودک میتواند عزت نفس و اعتماد به نفس در کودک را دستخوش تغییر قرار دهد. پوسیدگی دندان شیری معمولا فقط یک مشکل فیزیکی و سلامتی نیست و میتواند لبخند کودک را نازیبا کند. کودکی که دچار پوسیدگی دندان شیری خود شده است ممکن است به دلیل نازیبا بودن لبخند خود احساس بدی داشته باشد، در مقابل یک لبخند زیبا و سلامت میتواند اعتماد به نفس و عزت نفس را در کودک تقویت کند.
4 راه جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان
1- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و رعایت بهداشت دهان و دندان: یکی از مهمترین روش های پیشگیری از پوسیدگی میباشد.
2- کاهش مصرف مواد قندی چسبنده مانند: پاستیل، لواشک، گز و سوهان، آبنبات، بیسکوئیت، اسمارتیز، تافی و موارد زیادی که امروزه در سبد غذایی خانواده ها به وفور یافت میشود، به مدت زیادی در دهان کودک باقی میمانند و به دلیل چسبندگی به دندان میتوانند بستر مناسبی را برای پوسیدگی های وسیع و عمیق دندان ها مهیا سازند.
3- انجام فلورایدتراپی: که با توجه به صلاح دید دندانپزشک بین بازه زمانی ۳ تا ۶ ماه باید تکرار شود.
4- انجام فیشورسیلانت: یکی از بهترین و موثرترین روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان پوشاندن سطح جونده شیارهای روی دندان های آسیا میباشد که به آن فیشورسیلانت، شیارپوش دندان یا شیاربندی دندان میگویند.
آیا دندان های شیری هم مانند دندان های دائمی دچار پوسیدگی میشوند ؟
بله، دندان های شیری هم نیز ممکن است پوسیده شوند و این مسئله حائز اهمیت است چرا که دندان های شیری سلامتی دندان های دائمی را نیز تامین میکنند.
راه های انتقال پوسیدگی
- استفاده از یک قاشق
- نوشیدن آب از یک لیوان مشترک
- بوسیدن ناحیه دهان و لب
- خوردن میوه با ماده‌ی غذایی گاز زده دیگران
- فوت کردن غذای کودک
باتوجه به ارتباط نزدیک مادر و کودک، بیشتر پوسیدگی های کودکان به دلیل بی توجهی مادران به بهداشت دهان خودشان است.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم ؟
مراجعه به دندانپزشک کودکان برای کودکان باید از سنین کمتر از یک سالگی شروع شود و به طور منظم ادامه یابد. مراجعات هر 6 ماه یک بار یا بر اساس توصیه دندانپزشک مناسب است. اگر کودک با مشکلات اضطراری یا درد دهانی مواجه شود، باید فوراً به دندانپزشک کودکان مراجعه شود.
راه های درمان پوسیدگی دندان کودک
- روکش دندان های شیری
- فلورایدتراپی
- عصب کشی دندان های شیری
- فیشورسیلانت
- کشیدن دندان شیری
